สื่อมวลชนหลายสำนักออกข่าว กองบัญชาการตำรวจสอบสวนกลาง (บช.ก.) ร่วมกับ สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา หรือ อย. บุกกวาดล้างโรงงานยาแก้ไอปลอม ปฏิบัติการงานนี้บุกค้นและรวบของกลางใน 4 จังหวัด สมุทรปราการ สระบุรี นนทบุรี และพระนครศรีอยุธยา มูลค่ากว่า 22 ล้านบาท ในข่าวยังกล่าวว่าเป็นการ “ดับฝันสาย 4 X 100 (สี่คูณร้อย)” ซึ่งเป็นคำเรียกชื่อการผสมสูตรเครื่องดื่มที่มีสารเสพติดที่วัยรุ่นทำกันเอง และแพร่หลายในหลายพื้นที่
ข่าวทำนองนี้มีอยู่บ่อย ๆ เมื่อต้นปี 2568 เจ้าหน้าที่ก็บุกตรวจยึดและอายัด วัตถุดิบ อุปกรณ์การผลิต และบรรจุภัณฑ์เครือข่ายผู้ผลิตยาแก้ไอปลอม ในพื้นที่ จ.นครปฐม และจ.สมุทรสาคร และจะพบว่ามีการพยายามแก้ปัญหาและเฝ้าระวังการใช้กลุ่มยาแก้ไอ ยาแก้แพ้ หรือยาบางชนิดมาใช้ผิดวัตถุประสงค์ กรณียาน้ำแก้ไอชนิดที่วัยรุ่นสายเสพชอบ จะเป็นยาแก้ไอที่มีโคเดอีนเป็นส่วนผสม ซึ่งสารนี้จัดเป็นยาเสพติดให้โทษในประเภท 3 ตามประมวลกฎหมายยาเสพติด ห้ามมิให้มีการผลิต นำเข้า ส่งออก หรือจำหน่าย นอกจากได้รับอนุญาตจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาและตามกฎกระทรวง พอคนต้องการมาก ๆ และไม่ใช้ตามสรรพคุณยาแต่นำไปผสมเพื่อความบันเทิง จึงลักลอบผลิตผิดกฎหมาย นำมาทำเป็นเครื่องดื่มมึนเมาและเสพติดเป็นจำนวนมาก 4 X100 จะเป็นจุดเริ่มต้นให้กลุ่มวัยรุ่นยกระดับการเสพสารเสพติดในรูปแบบอื่นที่รุนแรงมากขึ้นได้ มีผลต่อสุขภาพและผลต่อสังคมตามมา
สูตรยาแก้ไอที่นำมาผสมเองที่เป็นตำรับดี ๆ ก็มี ไม่ใช่ผสมยาแก้ไอให้เป็นยาเสพติด ด้วยภูมิปัญญาดั้งเดิมและความรู้ในครัวเรือนที่พิสูจน์จากประสบการณ์จริงพบสรรพคุณแก้ไอมีอยู่หลายสูตร ในฤดูฝนอากาศเย็นชื้นทำให้ไม่สบายง่าย อีกทั้งหวัดน้อย หวัดใหญ่ หวัดโควิด ก็เรียงหน้ามาใกล้ตัว อาการไข้หวัดต่าง ๆ อาจแตกต่างกันไป แต่อาการร่วมมักจะใกล้เคียงกัน เช่น มีไข้ ตัวร้อน ไอ เจ็บคอ เป็นต้น โดยเฉพาะไอและเจ็บคอนั้น บ้านใครที่ได้ปลูกพืชสวนครัวหรือไม้ประประดับก็นำมาเป็นยาแก้ไอเจ็บคอได้
ตัวอย่างหมาด ๆ เมื่อเดือนก่อนที่หวัดโควิดและหวัดใหญ่กลับมาระบาด ญาติมิตรหลายคนติดหวัดน้อยหวัดใหญ่กันงอมแงม และอาการร่วมที่ทำให้ไม่สบายตัวอย่างหนึ่งก็คืออาการไอและเจ็บคอ ยาดีใกล้ตัวที่สุด หาง่ายที่สุด แม้อยู่ในวงประชุมก็ยังหายาแก้ไอสูตรนี้ได้ เพียงแค่เดินไปร้านขายอาหารตามสั่งในอาคารที่ทำงาน แล้วขอ (หรือขอซื้อ) มะนาวสด 1 ลูก หาเกลือและน้ำตาลมาด้วย ฝานมะนาว คั้นน้ำ และเติมน้ำสะอาดลงไปเจือจางความเปรี้ยวเล็กน้อย แต่งเกลือนิด ถ้ามีน้ำผึ้งจะดีเยี่ยมม แต่หาไม่ได้จริง ๆ แต่งน้ำตาลให้มีรสหวานผสมเปรี้ยว รสหวานเล็กน้อยและน้ำสะอาดที่ผสมลงไปเป็นเคล็ดลับเล็ก ๆ เพราะจะช่วยให้จิบน้ำยาแก้ไอสูตรนี้ได้อร่อย และไม่ทำให้ความเปรี้ยวจัดจากมะนาวบาดคอให้ระคายเคืองจนทำให้เพิ่มอาการไอด้วย
ขอแนะนำอีก 1 สูตรที่ทำให้กินแก้ไอกับมือเอง และทำให้คนทั้งบ้านกิน (เพราะติดหวัดกันยกบ้าน) นำเอาต้นไม้ที่ปลูกเป็นไม้ประดับและจะเรียกว่าเป็นไม้ผลก็ได้ ออกลูกดก ทำเครื่องดื่มรสอร่อย พอเข้าไปอยู่ในร้านขายน้ำเพียงแค่ผสมโซดาน้ำผึ้งอัพราคาแก้วละหลักร้อยทีเดียว ต้นสมุนไพรนี้ คือ น้ำคั้นส้มจี๊ดให้รสเปรี้ยวต่างจากมะนาวแต่ได้ผลดีไม่แพ้กัน สูตรปรุงยาแก้ไอใช้หลักการเดียวกัน น้ำคั้นส้มจี๊ดผสมน้ำเปล่าลดความจัดจ้าน แต่งเกลือ และผสมน้ำผึ้งจะกลมกล่อมเมื่อจิบลดอาการไอและเจ็บคอจะรู้สึกถึงความหวานน้อย ๆ ที่ช่วยให้ชุ่มคอ เชื่อว่าทุกวันนี้ทุกบ้านจะหาน้ำผึ้งได้ไม่ยาก แต่ถ้าไม่มีก็น้ำตาลปกติแต่งรสสักนิดจะดี
สูตรต่อมา ที่ขณะนี้ในวงการสมุนไพรกำลังถกแถลงกันถึงฟ้าทะลายโจรว่า ยังจะนำมาใช้กับผู้ป่วยโควิดที่มีอาการไม่รุนแรงได้หรือไม่ เนื่องจากทางการแพทย์ออกแนวทางรักษา COVID-19 ในผู้ใหญ่ ฉบับล่าสุดสด ๆ ร้อน ๆ เมื่อ 16 มิถุนายน 2568 ไม่มีการระบุให้ใช้ยาฟ้าทะลายโจรสำหรับหวัดโควิดอีกแล้ว แต่กรมการแพทย์แผนไทยฯ ยืนยันว่าได้จัดทำคู่มือการใช้สมุนไพร ซึ่งยังใช้ยาฟ้าทะลายโจร กับอาการของหวัดโควิดและหวัดทั่ว ๆ ไปด้วย ปัจจุบันรายการในในบัญชียาหลักแห่งชาติด้านสมุนไพร พ.ศ. 2566 มีหลักฐานสนับสนุนใช้เป็นยา เพื่อลดอาการของไข้หวัด หรือโรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบนที่เกิดจากเชื้อไวรัสได้ รวมถึงใช้กับผู้ที่ติดเชื้อโควิด 19 ที่มีอาการไม่รุนแรง ที่น่าสนใจในสรรพคุณของฟ้าทะลายโจรช่วยแก้อาการไอ เจ็บคอ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ฟ้าทะลายโจรจึงยังเป็นยาใกล้ตัวช่วยดูแลสุขภาพในครัวเรือนได้ดี
โครงการสมุนไพรเพื่อการพึ่งตนเอง มูลนิธิสุขภาพไทย ได้เริ่มเผยแพร่ความรู้มาตั้งแต่ปี 2528 กล่าวถึงสรรพคุณฟ้าทะลายโจรแก้ไข้ แก้หวัด แก้ไอและยังช่วยแก้อาการท้องเสียด้วย สำหรับแก้อาการไอ แก้เจ็บคอนั้นขอนำสูตรตำรับที่ใช้กันมาอย่างยาวนานกว่า 40 ปี ยังมีการใช้อยู่ทั่วไปและทำได้เอง ขอให้ปลูกต้นฟ้าทะลายโจรไว้ในบ้านหรือในชุมชน เด็ดใบสดมาสัก 5-7 ใบ ล้างน้ำให้สะอาด ใส่ใบฟ้าทะลายโจรในแก้ว เติมน้ำร้อน ๆ ลงไป ปิดฝาปากแก้วไว้แล้วรอให้ยาอุ่น นำมาดื่มครั้งละ 1 แก้ว วันละ 2-3 ครั้ง อีกวิธีสะดวกและให้ผลแก้ไอเจ็บคอได้รวดเร็ว เด็ดใบสด 1-2 ใบ ล้างน้ำสะอาด ให้อมใบสดไว้หรือให้เหน็บใบสดไว้ที่เหงือกข้างแก้ม อาจขบใบให้ตัวยาออกมาที่ลำคอ แต่ก็จะต้องทนรสขมจากฟ้าทะลายโจรด้วย ไม่แนะนำให้เคี้ยวเพราะรสชาติจะขมมาก อมใบสดนี้ไว้ให้นานที่สุดเท่าที่จะทนรสขมได้
แถมท้ายอีก 1 วิธีที่ทำได้ง่าย หาสมุนไพรก็ง่าย ให้นำข่าแก่มาล้างน้ำ ตัดเป็นท่อนราวครึ่งนิ้ว นำมาทุบให้พอแตก ๆ นำมาใส่ถ้วย แต่งรสด้วยน้ำตาล เกลือ แล้วบีบน้ำมะนาวผสมลงไปให้ท่วมตัวยา แช่ทิ้งไว้ 3- 4 ชั่วโมง ให้จิบน้ำยาข่านี้ไปทีละนิด หรือจะนำข่ามาอมด้วยก็ยิ่งดี ช่วยลดอาการไอเจ็บคอได้ดี
สมุนไพรทำมือ (แท้) ยังมีอีกหลายสูตร ดูแลสุขภาพได้หลากหลาย และพึ่งตนเองได้แน่นอน.
