การดูแลแม่หลังคลอด : การออกไฟ (4)

พูดถึงการอยู่ไฟ…ทุกคนจะเข้าใจและคุ้นเคยดี… แต่เมื่อบอกว่าเมื่ออยู่ไฟแล้ว เราต้องทำพิธี “ออกไฟ” ด้วย
เชื่อว่าทุกคนต้องงง!  งงใช่มั้ยคะ  งั้นเราไปดูกันว่า “การออกไฟ” ต้องทำอย่างไร

ทำไมเราอยู่ไฟแล้ว ต้องทำพิธีออกไฟด้วย…
เล่าให้เข้าใจอย่างง่ายๆ เลยก็คือว่า …
เมื่อแม่ลูกอ่อนอยู่ไฟร้อนจนครบกำหนดแล้ว หมอพิธีกรรมจะมาทำพิธี “ดับพิษไฟ” หรือ “การผาบพิษไฟ”  เพื่อไม่ให้พิษไฟตกค้า
งเป็นอันตรายกับแม่และเด็ก และบางพื้นที่หมอผ้ำพิธีมีการใช้คาถากำกับด้วย

ขั้นตอน “การออกไฟ” เริ่มจาก
ขั้นตอนแรก “การผาบพิษไฟ” เพราะแม่ลูกอ่อนอยู่ไฟเวลาหลายวัน เมื่อต้องออกไปเจออากาศปกติหรืออากาศเย็นกว่าจะทำให้ร้อนผิวตามตัวและตามหน้า ผิวหนังระคายเคือง อาจมีผื่นคันตามร่างกาย หรือเป็นผื่นแดง มีไข้ แสบร้อนตามตัว ผิวมีจ้ำเลือด อ่อนเพลีย ตาลายได้

สำหรับคนที่เป็นผื่นคัน ให้เอาขมิ้นมาบดผสมน้ำมะนาวหรือน้ำมะเฟืองทาตรงที่คัน ช่วยลดอาการอักเสบอาการแสบร้อนหรือคันตามผิวหนังได้

หากอ่อนเพลียไม่มีแรง หายใจไม่ออก หมดแรงให้ดื่มน้ำเย็น บางตำราให้ดื่มน้ำปัสสาวะตัวเอง 1 แก้ว อาการจะดีขึ้น เพราะเชื่อว่า น้ำปัสสาวะเป็นยาอายุวัฒนะ

การทำพิธีผาบพิษไฟ …เตรียมน้ำ 1 ขันไว้  ให้หมอผู้ทำพีกลั้นหายใจคีบถ่านจากกองไฟ 1 ก้อน เอาไปใส่ในขันน้ำที่เตรียมไว้ จากนั้นให้อมน้ำในขันแล้วพ่นใส่ตัวแม่ลูกอ่อน…ก็เป็นอันเสร็จพิธี
หมอบางคนมีการว่าคาถาด้วยและพิธีกรรมก็จะแตกต่างกันไป

ขั้นตอนที่สอง “การเก็บคีงไฟ” ในวันสุดท้ายของการอยู่ไฟ ก่อนออกไฟให้สุมฟืนที่อยู่ในกองไฟหรือเตาไฟที่อยู่ข้างๆ แคร่ให้หมด

ขั้นตอนที่สาม การเก็บหม้อยา  ต้มยาให้พอดีกับวันเวลาในการอยู่ไฟ และให้แม่ลูกอ่อนอาบและกินยาให้หมดหม้อแล้วคว่ำหม้อยาข้างเตาไฟนั้น  จากนั้นกลบและดับไฟให้เรียบร้อย  กลบหลุมน้ำเสียและน้ำทิ้งที่แม่ลูกอ่อนและลูกใช้อาบ
ให้ผู้เฒ่าผู้แก่ในชุมชนทำการสระผมให้กับแม่ลูกอ่อนเพื่อเป็นสิริมงคล

ขั้นตอนถัดมาคือการทำพิธีเปิดตาแม่และเปิดตาลูก ใช้ผ้าฝ้ายหนึ่งม้วนให้ผู้ทำพิธีหรือผู้เฒ่าผู้แก่ในหมู่บ้านแก้เคล็ดโดยการเช็ดตาแม่และเช็ดตาลูก เชื่อว่าแม่และลูกตาจะสว่างใส ไม่ฝ้าฟาง และผูกข้อต่อแขนทำพิธีเรียกขวัญให้แม่ลูกอ่อน

และขั้นตอนสุดท้ายคือการบ่มผิวแม่ลูกอ่อนขณะออกไฟใหม่
ถ้าไม่บ่มผิว จะทำให้แม่ลูกอ่อนผิวไม่สวย ผิวหยาบกร้าน ใบหน้าเกิดฝ้าได้ …ใครอยากมีผิวสวยก็ต้องบ่มผิวนะคะ..
การบ่มผิวมีเทคนิคคือ ใช้สมุนไพร 5 ชนิด มี ว่านหอม ใบอ้ม ใบเนียม ใบพุดสร้อย และขมิ้น

นำสมุนไพรทั้งหมดมาผึ่งแดดให้แห้งแล้วนำมาบดหรือตำให้เป็นผง จากนั้นผสมน้ำเล็กน้อยแล้วนำมาทาตามตัวเป็นประจำ  ผิวจะได้สวย มีน้ำมีนวล ผิวใสเนียนนุ่มและป้องการฝ้าได้ด้วย ให้ทาผิวหลังจากออกไฟทันที ทาผิวติดต่อกันนาน 1 เดือน
รับรองว่าผิวสวยใสเนียนนุ่มแน่นอน

ทั้งหมดนี้คือพีกรรมการออกไฟ
โพสต์หน้าเราจะมาเล่าถึงการอยู่ไฟที่เรียกว่า “การอยู่ไฟเย็น”

#มูลนิธิสุขภาพไทย  #ภูมิปัญญาพื้นบ้านอีสาน  #คนท้อง   #สมุนไพรไทย   #อยู่ไฟ   #หมอตำแย  #อยู่ไฟไทบ้าน

#หมอพื้นบ้าน  #ภูมิปัญญาพื้นบ้านอีสาน  #สุขภาพชุมชนด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพ   #สสส.