การดูแลแม่หลังคลอด : การอยู่ไฟ (1)

เคยเขียนเรื่องของ “แม่ก๋ำเดือน”  คือการอยู่ไฟของหญิงหลังคลอดเมื่อ 2 เดือนก่อน
ส่วนใหญ่เราจะรู้จักและเคยได้ยินเรื่องของการอยู่ไฟ ซึ่งเป็น “การย่าง” นั่นเป็นการอยู่ไฟแบบร้อน
แต่การอยู่ไฟมีอีกแบบหนึ่งเรียกว่า “การอยู่ไฟเย็น”

การอยู่ไฟแต่ละแบบเป็นอย่างไร…เราจะพาไปรู้จักกันเลยค่ะ

เวลาแม่คลอดลูกแล้วควรต้องอยู่ไฟหรือเรียกว่า “อยู่กรรม”
การอยู่ไฟเป็นการปฏิบัติตนให้อยู่ในระเบียบข้อปฏิบัติอย่างเคร่งครัดทั้งด้านการปฏิบัติตัวและการกินอาหาร
ต้องใช้ความอดทนต่อความยากลำบากในช่วงที่อยู่ไฟอย่างมาก  จะลุกเดินไปไหนไม่ได้ ยกเว้นช่วงอาบน้ำและเข้าห้องน้ำ

การประกอบกิจทุกอย่างต้องอยู่บ้านเตียงหรือแคร่ เช่น กินข้าว ให้นมลูก  จนกว่าจะครบกำหนดการอยู่ไฟ
ในระหว่างการอยู่ไฟจะมีญาติหรือหมอตำแยคอยดูแลตลอดเวลา แนะนำวิธีการรักษาแผลหลังคลอด การอาบน้ำ การกินอาหาร การให้นมลูก
การอยู่ไฟจะช่วยขับน้ำคาวปลาและช่วยให้มดลูกเข้าอู่เร็วขึ้น

คนอีสานมีคำกล่าวเกี่ยวกับการอยู่ไฟว่า

“อยู่ไฟได้นานเท่าไหร่ ก็เป็นสาวได้นานเท่านั้น”
หมายถึง ถ้าอยู่ไฟและปฏิบัติตัวตามข้อห้ามได้จะทำให้เป็นสาวได้นาน ไม่แก่เฒ่า หรือจัดว่าเป็นสาวพันปี

“เอ็นใหญ่ขาดพอฮ้อย เอ็นน้อยขาดพอพัน  รักษาโตตน  อยู่ไฟให้ได้เด้อนางเอ้ย”
หมายถึง การคลอดลูกทำให้กล้ามเนื้อในร่างกายเสียสมดุล ขาดการยืดหยุ่น ต้องรักษาตัวโดยการอยู่ไฟให้ได้

“นางเอ๋ย ตุ้ยแล้วพี ผู้ดีบ่าวมัก  จ่อยแล้วโส  ผัวโตซังซ้ำ”
หมายถึง ถ้าเราอยู่ไฟได้จะทำให้ผิวพรรณเปล่งปลั่ง มีน้ำมีนวล สุขภาพร่างกายแข็งแรง อ้วนถ้วนสมบูรณ์ใครๆ ก็รัก
แต่ถ้าผอมแห้งแรงน้อยร่างกายทรุดโทรมไม่มีใครรัก สามียังเบื่อ

การอยู่ไฟหรือการอยู่กรรม มี 2 แบบ คือ การอยู่ไฟร้อนและการอยู่ไฟเย็น

การอยู่ไฟร้อน…
เป็นการบำบัดฟื้นฟูแม่ลูกอ่อนที่คลอดลูกใหม่ๆ  เพื่อรักษาบาดแผลความบอบช้ำจากการคลอดลูก
การอยู่ไฟร้อนมีผลดีต่อสุขภาพแม่ลูกอ่อนไปตลอดชีวิต ทำให้ลดเลือดหมุนเวียนดี ผิวพรรณดี ไม่หมองหม่น  เส้นเอ็นยืดหยุ่นดี น้ำนมดี เมื่ออายุมากขึ้นจะไม่มีปัญหาเรื่องเจ็บเส้นเอ็น ไม่ปวดตามข้อ-ขา ไม่มีปัญหาเรื่องมดลูกซึ่งเป็นเรื่องใหญ่มากสำหรับผู้หญิง

ในทางกลับกัน…ถ้าแม่ลูกอ่อนไม่อยู่ไฟจะส่งผลอย่างไรบ้าง..
มดลูกเข้าอู่ช้า มีอาการตกขาว  ผิวพรรณหม่นหมอง มีอาการหนาวสะท้านบ่อยๆ ร่างกายอ่อนแอ ขี้ร้อน ไม่แข็งแรง  เจ็บป่วยง่าย มีปัญหาเรื่องมดลูก เวลาเป็นประจำเดือนจะปวดท้องมาก

การอยู่ไฟร้อนต้องทำอย่างไรบ้าง….อ่านต่อตอนหน้านะคะ

 

#มูลนิธิสุขภาพไทย  #ภูมิปัญญาพื้นบ้านอีสาน  #คนท้อง   #สมุนไพรไทย   #อยู่ไฟ   #หมอตำแย  #อยู่ไฟไทบ้าน
#หมอพื้นบ้าน  #ภูมิปัญญาพื้นบ้านอีสาน  #สุขภาพชุมชนด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพ   #สสส.